«ضرورت» در قانون اساسی؛ مفهوم- مرجع تشخیص و نظارت
Authors
Abstract:
چکیده مفهوم و مصادیق ضرورت در موارد متعددی در اصول قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیشبینی و مقرر شده است. این مصادیق را میتوان بر مبنای مرجع تشخیص ضرورت، در سه دسته ضرورت تقنینی، اجرایی و خاص که نهاد ذیصلاح تشخیص ضرورت در آنها بهترتیب عبارتاند از: مجلس شورای اسلامی، قوهی مجریه و نهادهایی بهجز دو نهاد پیشین دستهبندی و مطالعه کرد. بر این اساس، تشخیص ضرورتهای حاکم بر برنامهریزی عمومی اقتصاد کشور و ضرورت تفویض قانونگذاری به کمیسیونهای داخلی مجلس مقرر در اصل 85 قانون اساسی در صلاحیت مجلس است (ضرورت تقنینی). نظارت در دو ضرورت مذکور در صلاحیت شورای نگهبان است. ضرورت برقراری محدودیت در مواقع اضطراری و ضرورت استخدام کارشناسان خارجی مندرج در اصول 79 و 82 قانون اساسی نیز توسط قوهی مجریه تشخیص داده میشوند (ضرورت اجرایی). نظارت بر این ضرورتها نیز بر عهدهی مجلس شورای اسلامی است. در نهایت، تشخیص ضرورت تعیین نمایندهی ویژه مندرج در اصل 127 در صلاحیت رئیسجمهور (صرفاً) و نظارت بر تشخیص ضرورت تعیین نمایندهی ویژه نیز بر عهدهی هیأت وزیران است (ضرورت خاص). بنابراین، نوشتار حاضر با شمول موارد مذکور به بررسی جامع مفهوم ضرورت در اصول قانون اساسی و مراجع تشخیص و نظارت بر آن میپردازد.
similar resources
مفهوم نظارت در اصل 99 قانون اساسی
قانون اساسی مهمترین سند و میثاق مدون ملی است که عمل به آن در راستای تضمین منافع ملت و آحاد مردم با نظم و امنیتی که در رابطه افراد بایکدیگر، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت ایجاد مینماید، ضروری و غیر قابل مناقشه است. از این جهت فهم دقیق اصول این قانون و مفاهیم به کار گرفته شده در آن ضرورتی بسیار مییابد. چه آنکه هر گونه برداشت و تفسیری که منطبق با روح و متن قانون اساسی نباشد تحقق آرمان نظ...
full textدادگاه عالی قانون اساسی مصر و نظارت اساسی بر قوانین
تضمین جایگاه والای قانون اساسی در بین هنجارهای حقوقی، اقتضای آن را دارد که سازوکار مؤثری برای صیانت آن در نظر گرفته شود. لذا، توجه به تجربه دیگر نظامهای حقوقی و از جمله، نظام حقوقی مصر، چه بسا میتواند به تبیین سازوکاری مؤثر برای صیانت از قانون اساسی در ایران کمک کند. در این باره باید اشاره کرد که مقنن اساسی مصر در سال 1971 با توجه به مسئله ضرورت صیانت از قانون اساسی، دادگاه عالی قانون اسا...
full textبررسی مفهوم نظارت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
نظارت رهبری بر قوای سه گانه، نظارت ولایی است، ولی نظارت ایشان بر حسن اجرای سیاستهای کلی نظام، نظارت سیاسی و عقیدتی است. نظارت شورای نگهبان بر انتخابات که در اصل 99 قانون اساسی از آن ذکر شده، نظارت قانونی است. نظارت رئیس جمهور بر هیئت وزیران نظارت سلسله مراتبی است. شوراهای محلی بسته به نوع موقعیت حقوقی ای که در آن قرار می گیرند، نظارتشان متفاوت می باشد ولی نظارت شورای عالی استانها نظارت اداری- ا...
ضرورت تفسیر قانون اساسی در پرتو ویژگیهای این قانون
نگرانیهای تاریخی از نقض تفکیک قوا، سوءاستفاده از صلاحیت تفسیر قانون و ادعای جامع و مانعبودن قوانین موضوعه، موجب تردیدهایی در بهرسمیتشناختن تأسیس تفسیر قانون و بهویژه تفسیر قانون اساسی شده است تا جایی که برخی به نفی مطلق صلاحیت تفسیر قانون از سوی هر مرجعی غیر از قانونگذار معتقد شدهاند. تأمل در واقعیات عرصۀ عملی اجرای قانون اساسی نشان میدهد صرفنظر از وجود ابهام، اجمال و تعارض در نصوص قان...
full textمفهوم ضرورت در اصل هشتادوپنجم (85) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
مفهوم ضرورت در اصل هشتادوپنجم (85) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران جواد تقیزاده 1*، مرتضی نجابتخواه 2**، سجاد فولادوند 3*** 1. دانشیار دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران 2. استادیار دانشکدهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران 3. کارشناس ارشد حقوق عمومی دانشگاه مازندران، مازندران، ایران دریافت: 28/7/1395 ...
full textمفهوم برابری در مقابل قانون در متمم قانون اساسی مشروطیت
در مشروطیت بسیاری از مفاهیم جدید حقوق عمومی پدیدار شدند. مفهوم برابری در مقابل قانون یکی از این مفاهیم بود. ظهور این مفهوم در افق بحثهای مشروطه خواهان نشان از وقوع تغییراتی در بنیادهای اخلاقی جامعه میداد و از این رو مفهومی بنیادین و یکی از شالوده های استقرار حکومت قانون بود. دفاع از این مفهوم و تفکیک میان دو مفهوم متمایز «برابری در مقابل قانون» و «برابری در قانون» به-مدد سابقه فقهی آن ممکن¬شد. ...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 15
pages 79- 98
publication date 2016-12
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
No Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023